Dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam là một trong những dự án hạ tầng giao thông lớn nhất Việt Nam, với mục tiêu kết nối các đô thị lớn từ Hà Nội đến TP. Hồ Chí Minh. Tuyến đường có chiều dài khoảng 1.545 km, đóng vai trò chiến lược trong việc thúc đẩy giao thông, kinh tế và du lịch trên toàn quốc.
Tốc độ thiết kế dự kiến là 350 km/h, nhằm đáp ứng nhu cầu di chuyển nhanh và tăng cường sức cạnh tranh với các phương thức vận tải khác như hàng không và đường bộ
Dự án được chia thành hai giai đoạn chính:
• Giai đoạn 1 (2027 - 2035):
Trong giai đoạn này, dự án sẽ triển khai hai đoạn ưu tiên gồm Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP. HCM. Đây là những đoạn có lưu lượng giao thông cao và có khả năng tạo hiệu quả kinh tế ngay khi đi vào hoạt động.
Đoạn Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM dự kiến sẽ khởi công vào năm 2027, với mục tiêu hoàn thành vào 2035.
• Giai đoạn 2 (Sau 2035):
Các đoạn còn lại sẽ được xây dựng dần trong các kỳ trung hạn tiếp theo. Mục tiêu là hoàn thiện toàn bộ tuyến đường sắt Bắc - Nam sớm nhất có thể, phấn đấu trước năm 2045.
Kế hoạch dự kiến bắt đầu khởi công vào năm 2027. Việc phân kỳ giúp giảm áp lực vốn và đảm bảo triển khai đồng bộ
Hội đồng thẩm định nhà nước cho biết tổng vốn đầu tư sơ bộ 67,34 tỷ USD do Bộ Giao thông Vận tải đưa ra chưa tính đến khoản 4,8 tỷ USD để nâng cấp tuyến đường sắt Bắc - Nam hiện hữu.
Về khả năng cân đối vốn cho dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam, Bộ Giao thông Vận tải đã ước tính:
Giai đoạn 2024-2025: Khoảng 415,6 triệu USD (tương đương 10.570 tỷ đồng).
Giai đoạn 2026-2030: Khoảng 30,8 tỷ USD (tương đương 783.740 tỷ đồng).
Giai đoạn 2030-2035: Khoảng 33,9 tỷ USD (tương đương 863.830 tỷ đồng).
Việc phân bổ vốn theo từng giai đoạn nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả đầu tư, đồng thời phù hợp với khả năng huy động ngân sách quốc gia.
Dự án hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích, bao gồm:
Rút ngắn thời gian di chuyển: Hành trình từ Hà Nội đến TP.HCM sẽ chỉ mất khoảng 6 tiếng, so với 30-32 tiếng hiện nay bằng tàu thường.
Giảm ùn tắc giao thông trên các tuyến quốc lộ và sân bay.
Phát triển kinh tế vùng: Thu hút đầu tư vào các địa phương nằm dọc tuyến và thúc đẩy du lịch
Dự án đường sắt cao tốc đối mặt với một số thách thức, bao gồm:
Chi phí đầu tư lớn và áp lực về vốn.
Giải phóng mặt bằng trên toàn tuyến.
Đảm bảo công nghệ hiện đại và hiệu quả khai thác lâu dài: Bộ Giao thông Vận tải khẳng định việc đầu tư ngay với tốc độ 350 km/h là chiến lược đúng đắn, tránh việc phải nâng cấp tốn kém sau này
Tuyến đường sắt Bắc Nam với tốc độ 350 km/h đặt Việt Nam vào danh sách các quốc gia tiên tiến về hệ thống đường sắt. Tuy nhiên, suất đầu tư của dự án vẫn thấp hơn so với nhiều tuyến tương tự ở Đức, Pháp, và Trung Quốc. Đây là một tín hiệu khả quan cho sự khả thi của dự án trong dài hạn
Dự kiến, khi hoàn thành, đường sắt cao tốc Bắc Nam sẽ không chỉ thúc đẩy giao thông mà còn góp phần thay đổi bộ mặt kinh tế xã hội của Việt Nam.
Các quốc gia như Nhật Bản, Pháp, và Trung Quốc đã thành công trong việc phát triển đường sắt cao tốc, đóng góp đáng kể vào việc thúc đẩy nền kinh tế.
Nhật Bản: Hệ thống Shinkansen hoạt động từ năm 1964 đã tạo cú hích cho tăng trưởng kinh tế và giúp giảm sự phụ thuộc vào giao thông đường bộ và hàng không.
Pháp: TGV đã giúp kết nối nhanh chóng giữa các thành phố lớn, thúc đẩy du lịch và thương mại.
Trung Quốc: Với mạng lưới đường sắt cao tốc lớn nhất thế giới, Trung Quốc đã cho thấy tiềm năng phát triển vùng dọc theo các tuyến đường và khả năng giảm tải cho sân bay và đường bộ.
Việt Nam có thể học hỏi các mô hình này để triển khai hiệu quả dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam
Đường sắt cao tốc được coi là phương thức giao thông thân thiện với môi trường hơn so với đường bộ và hàng không. Các lợi ích bao gồm:
Giảm phát thải CO2: Sử dụng điện năng giúp giảm đáng kể lượng khí thải so với phương tiện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch.
Giảm tiếng ồn: So với lưu lượng phương tiện trên quốc lộ, tàu cao tốc có tác động tiếng ồn thấp hơn.
Hạn chế xâm lấn môi trường: Tuy nhiên, quá trình xây dựng cần đảm bảo không gây ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái tự nhiên tại các khu vực được quy hoạch.
Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang cam kết hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải
Ngoài lợi ích về giao thông, dự án còn tạo ra cơ hội lớn cho thị trường bất động sản và các ngành liên quan khác. Các ga trung chuyển dọc tuyến có thể trở thành trung tâm kinh tế mới, mở rộng tiềm năng cho thương mại và du lịch.
Thị trường bất động sản: Giá trị đất đai và bất động sản gần các ga tàu cao tốc sẽ gia tăng.
Kết nối các khu kinh tế trọng điểm: Việc cải thiện thời gian di chuyển sẽ giúp các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành và tăng cơ hội đầu tư vào các tỉnh thành ven biển, Tây Nguyên, và Đồng bằng sông Cửu Long.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam không chỉ là một dự án hạ tầng giao thông, mà còn là biểu tượng cho sự phát triển và hiện đại hóa của Việt Nam. Để đảm bảo thành công, việc nâng cao nhận thức và tạo sự đồng thuận xã hội là rất quan trọng. Người dân cần hiểu rõ lợi ích lâu dài của dự án, trong khi Chính phủ cần minh bạch trong quá trình triển khai và giải phóng mặt bằng.
Tóm lại, dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam sẽ là cú hích mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong tương lai. Tuy còn nhiều thách thức về vốn, kỹ thuật và quản lý, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế, Việt Nam có thể hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia có hệ thống giao thông tiên tiến và bền vững.
Việc triển khai đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng sẽ giúp đường sắt cao tốc Bắc Nam trở thành dự án trọng điểm, góp phần đưa Việt Nam tiến nhanh hơn trên con đường phát triển và hội nhập quốc tế.
Tòa nhà Golden Palace K1, Đường Mễ Trì, Phường Mễ Trì,Quận Nam Từ Liêm, Hà Nội, Việt Nam
Điện thoại: 024 73060088
Hộp thư: vietnamkienhungcd@xdkienhung.vn
